هاوین هنر/ فاطمه دوست زاده
پریسا سیمین مهر از نقالان برجسته کشور، در نشستی پژوهشی مقاومت فیروزه و سردار ایوز را روایت کرد.
با همکاری حوزه هنری استان و موسسه فرهنگی و هنری پردیس، سه شنبه ۲۰ آذر، نشست پژوهشی و روایتی هنری از مقاومت فیروزه و سردار ایوز” با حضور بانو پریسا سیمین‌مهر، هنرمند و نقال ملی با همراهی بخشی حسین ولی‌نژاد، در پلاتو شمس برگزار شد.
سیمین مهر چگونگی پذیرش قرارداد آخال توسط دربار قاجار را اینگونه تشریح کرد: شرایط اجتماعی_سیاسی جامعه و دربار ایران باعث سوق دادن شاه قاجار به پذیرش قرارداد آخال شد. شرایطی نظیر: عدم توانایی ارتش ایران در حفظ امنیت داحلی و خارجی، ربودن مردم عادی و فروش آنها در بازارهای خیوه و بخارا، آشوب در شهرهای سرحدی، توطئه داخلی و برهم زدن نظم و امنیت شهرها و روستاها، همدستی خوانین با اشرار و دزدان و در نهایت فساد، رشوه و سوءمدیریت که نتیجه تشکیلات دولتی خویشاوندی دربار ایران بود؛ باعث اعمال نفوذ بیگانگان در میان درباریان شد.
وی ادامه داد: دول روس و انگلیس توانستند از خلاهای موجود بهره گرفته و هر یک به نفع خود از شرایط موجود برای امتیازگیری استفاده کنند. در این میان دولت روس با بستن قرارداد آخال توانست شهرهای خیوه، بخارا، خارزم، جغرافیای ترکمنستان کنونی و بخش‌های دیگری را از خاک ایران جدا و ضمیمه کشور خود کند. مجموعا مساحتی به اندازه یک میلیون و ۲۲۶ هزار کیلومتر به پیوست قرارداد آخال از سرزمین پهناور ایران منفک شد.
دکتر حسن روشان، در سخنانی جنگ بین سردار عیوض و قشون روس را جنگی نابرابر دانست و گفت: سردار ایوز در حماسه فیروزه در برابر سپاهی تا دندان مسلح قرار گرفت و با سلحشوری خود و مردم فیروزه، حماسه خلق کرد.
روشان با ابراز تاسف از اینکه به دلیل عدم ثبت تاریخی در زمان رخداد حماسه فیروزه، تقریبا سند مکتوبی در دست نیست؛ اظهار کرد: تنها راویانی که توانستند حماسه فیروزه را زنده نگه دارند و به نسل‌های بعد انتقال دهند بخشی‌های خراسان بودند و توانستند این حماسه را با نقل سینه به سینه زنده نگه دارند.
وی خاطرنشان کرد: سردار عیوض ۱۰ سال در برابر اشغال فیروزه مقاومت کرد اما پس از شهادتش پسرعمویش آراز، پرچم نبرد را به مدت سه سال ایستاده نگه داشت. شهادت آراز هم باعث توقف ایستادگی مردم فیروزه نشد و تحفه گل، زن مبارز بار مسولیت این نبرد را بردوش گرفت و ۷ سال این جنگ نابرابر را رهبری کرد.
نشست در جمعی از علاقه‌مندان و نقالان در سه بخش برگزار شد. در بخش اول، بانو پریسا سیمین مهر به ارائه پژوهش خود درباره حماسه فیروزه پرداخت. در بخش دوم، دکتر روشان به سخنرانی درباره تاریخچه منطقه خراسان و رویدادهای تاریخی آن و اجرای خانم سیمین مهر درباره رویداد مقاومت و حماسه مردم فیروزه با همراهی نوای دوتار بخشی حسین ولی نژاد، پایان بخش این نشست بود.
در پایان این نشست، نقال نوجوان فاطمه رمضانی به پرده‌خوانی پرده تحفه گل پرداخت که مورد استقبال حضار قرار گرفت.
