حذف بخش «فراگیر» از چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، که به هنرمندان دارای معلولیت اختصاص داشت، با واکنش‌های متعددی مواجه شده است. این تصمیم، اعتراضات گسترده‌ای را در جامعه هنری به‌ویژه در میان هنرمندان دارای معلولیت برانگیخته است.

بخش «فراگیر» در دوره‌های گذشته جشنواره، فرصتی برای حضور و نمایش توانمندی‌های هنرمندان دارای معلولیت فراهم می‌کرد. حذف این بخش، نگرانی‌هایی درباره نادیده‌گرفتن این قشر از جامعه هنری ایجاد کرده است. به‌گفتهٔ منتقدان، این اقدام می‌تواند تأثیرات منفی بر روحیه و انگیزه هنرمندان دارای معلولیت و خانواده های آنها، داشته باشد و آن‌ها را از مشارکت در رویدادهای مهم فرهنگی محروم کند.

در پی این اعتراضات، برخی مسئولان پیشنهاد داده‌اند که گروه‌های تئاتر معلولین با اجرای عمومی در شهرهای خود و با دعوت از اساتید تئاتر، آثارشان را ارائه دهند؛ هر چند این اتفاق رخ داده است. بااین‌حال، منتقدان معتقدند که جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان رویدادی ملی و بین‌المللی، باید بستری برای حضور همه اقشار جامعه، ازجمله هنرمندان دارای معلولیت، فراهم کند.

در این راستا، برخی هنرمندان و فعالان اجتماعی خواستار تشکیل انجمن‌ها یا سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) مختص هنرمندان دارای معلولیت شده‌اند تا با ایجاد شبکه‌ای منسجم در سراسر کشور، به حمایت و ارتقای جایگاه این هنرمندان بپردازند. آن‌ها بر این باورند که چنین تشکل‌هایی می‌توانند با ایجاد اتحاد و همبستگی، نقش مؤثری در پیگیری حقوق و مطالبات هنرمندان دارای معلولیت ایفا کنند. همچنین هنرمندان دارای معلولیت چشم به حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن نمایش از این مطالبه به حق دارند.

با توجه به اهمیت موضوع و تأثیر آن بر جامعه هنری، انتظار می‌رود مسئولان فرهنگی کشور با بازنگری در تصمیمات خود، زمینه حضور و مشارکت فعال هنرمندان دارای معلولیت را در جشنواره تئاتر فجر و سایر رویدادهای فرهنگی فراهم کنند. این اقدام می‌تواند گامی مؤثر در جهت تحقق عدالت فرهنگی و ارتقای سطح هنر در کشور باشد.

در پایان از تلاش‌ها و پیگیری‌های خانم دکتر فاطمه فخری، رئیس گروه هنر سازمان بهزیستی کشور، در پیگیری مطالبات جامعه معلولان و ارتقای جایگاه هنری این قشر صمیمانه قدردانی می کنم.

علیرضا شریفی‌نیا زمستان ۱۴۰۳